تربیت از نگاه پیامبر ( ص ) و امامان معصوم ( ع )
1 پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: إِنَّ الْـوَلَـدَ الصّالِـحَ رَیْحـانَةٌ مِـنْ رَیاحیـنِ الْجَنـَّةِ.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: فرزند شایسته گُلى خوشبو از گُلهاى خوشبوى بهشت است.
امام صادق علیه السلام: دختران نیکیهایى هستند که در برابر آن پاداش داده مىشود. و پسران همچون نعمتى هستند که از آن بازخواست مىشود.
هرگاه به امام سجاد علیه السلام مژده مى دادند که داراى فرزند شده است، پیش از آنکه بپرسند پسر است یا دختر، می پرسیدند! آیا سالم است؟ و هنگامى که مى فهمیدند سالم است، مى فرمودند: سپاس ازآنِ خدایى است که از من آفریده ا ى ناسالم نیافریده است.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: هر شیرى هم که به کودک داده شود، باز هم براى او با برکتتر از شیر مادرش نیست.
امام صادق علیه السلام به «اُمّ اسحاق» که پسر خود را شیر مىداد، فرمود: اى اُمّ اسحاق! تنها از یک پستان او را شیرنده، بلکه از هر دو به وى را شیر بده، زیرا در یکى از آنها خوراک و در دیگرى نوشیدنى نهفته است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: نوزادان خود را به سبب گریهشان کتک نزنید.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: فرزندان خویش را، پیش از آنکه متولد شوند، نامگذارى کنید.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: فرزندانتان را به نامهاى پیامبران نامگذارى کنید. و زیباترین نامها «عبدالله» و «عبدالرحمن» هستند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هرگاه نام فرزند را «محمد» گذاشتید، به او احترام بگذارید؛ برایش جا باز کنید؛ و با وى ترشرویى نکنید.
امام صادق علیه السلام به شخصى که نام دخترش را «فاطمه» نهاده بود، فرمودند: اکنون که نام او را «فاطمه» نهاده ا ى، دشنامش نده؛ نفرینش نکن؛ و کتکش نزن.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هرکس دخترى داشته باشد که او را تباه نسازد؛ و خوارش نکند؛ و پسرش را بر وى برترى ندهد، خدا او را به بهشت مى برد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: از جمله حقوق فرزند بر پدرش این سه چیزند: نام نیکو بر او گذارد؛ نوشتن را به وى بیاموزد؛ و هنگامى که بالغ شد، همسرش دهد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: حق فرزند بر پدرش این است: نام نیکو براى او برگزیند؛ ادب وى را نیکو کنـد؛ و در جایـگاه شایسته اى قرارش دهد.
گُلى ز گُلهاى بهشت
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: فرزند شایسته گُلى خوشبو از گُلهاى خوشبوى بهشت است.
امام صادق علیه السلام: دختران نیکیهایى هستند که در برابر آن پاداش داده مىشود. و پسران همچون نعمتى هستند که از آن بازخواست مىشود.
هرگاه به امام سجاد علیه السلام مژده مى دادند که داراى فرزند شده است، پیش از آنکه بپرسند پسر است یا دختر، مى پرسیدند! آیا سالم است؟ و هنگامى که مى فهمیدند سالم است، مى فرمودند: سپاس از آنِ خدایى است که از من آفریده اى ناسالم نیافریده است.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: هر شیرى هم که به کودک داده شود، باز هم براى او با برکتتر از شیر مادرش نیست.
امام صادق علیه السلام به «اُمّ اسحاق» که پسر خود را شیر میداد، فرمود: اى اُمّ اسحاق! تنها از یک پستان او را شیرنده، بلکه از هر دو به وى را شیر بده، زیرا در یکى از آنها خوراک و در دیگرى نوشیدنى نهفته است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: نوزادان خود را به سبب گریه شان کتک نزنید.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: فرزندان خویش را، پیش از آنکه متولد شوند، نامگذارى کنید.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: فرزندانتان را به نامهاى پیامبران نامگذارى کنید. و زیباترین نامها «عبدالله» و «عبدالرحمن» هستند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هرگاه نام فرزند را «محمد» گذاشتید، به او احترام بگذارید؛ برایش جا باز کنید؛ و با وى ترشرویى نکنید.
امام صادق علیه السلام به شخصى که نام دخترش را «فاطمه» نهاده بود، فرمودند: اکنون که نام او را «فاطمه» نهادهاى، دشنامش نده؛ نفرینش نکن؛ و کتکش نزن.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هرکس دخترى داشته باشد که او را تباه نسازد؛ و خوارش نکند؛ و پسرش را بر وى برترى ندهد، خدا او را به بهشت مىبرد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: از جمله حقوق فرزند بر پدرش این سه چیزند: نام نیکو بر او گذارد؛ نوشتن را به وى بیاموزد؛ و هنگامى که بالغ شد، همسرش دهد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: حق فرزند بر پدرش این است: نام نیکو براى او برگزیند؛ ادب وى را نیکو کنـد؛ و در جایـگاه شایستهاى قرارش دهد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: فرزند هفت سال سَروَر است؛ هفت سال بنده [و فرمانبردار] است؛ و هفت سال یاور است.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: کودک هفت سال تربیت مىشود؛ هفت سال ادب مىآموزد؛ و هفت سال به کار گرفته مىشود.
امام صادق علیه السلام: پسر بچه هفت سال بازى مىکند؛ هفت سال نوشتن را فرا مىگیرد؛ و هفت سال حلال و حرام را مى آموزد.
پیامبر صلی الله علیه و آله: مِهر خداوندى از آنِ بندهاى باد که فرزند خود را با نیکى کردن به وى و دَمسازى با او و آموزش و ادب کردن وى، در نیکو شدنش یارى دهد.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: جز این نیست که دل نوجوان همچون زمین میان تُهى است؛ هر چه در آن افشانده شود، همان را مىپذیرد.
امام سجاد علیه السلام: حق فرزند تو این است... در سرپرستى وى مسؤولیت دارى که ادب او را نیکو کنى و به سوى پروردگارش رهنمون سازى و در فرمانبردارى از او، نسبت به وظایف تو و خودش، یارى اش دهى.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام:
به کودکان خود، آنچه را خداوند سودمندشان قرار داده است، بیاموزید تا مُرجِئه
با اندیشه خویش بر آنان چیره نشوند.
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله نگاهشان به چند کودک افتاد و فرمودند: واى بر فرزندان آخرالزمان از دست پدرانشان! عرض شد: اى پیامبر خدا علیه السلام! آیا از دست پدران مشرکشان؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: نه، بلکه از دست پدران مؤمنشان که هیچ یک از واجبات دینى را به آنان نمى آموزند، و چون فرزندانشان، خودشان، بخواهند بیاموزند، آنان را باز مى دارند، و در برابر آن به بهره اى اندک از دنیا خرسند مى شوند. من با چنین پدرانى بیگانه ام و آنان نیز با من بیگانه اند.
امام امیرمؤمنان على علیه السلام: نماز را به کودکانتان بیاموزید.
از پیامبرخدا صلی الله علیه و آله: هر کس فرزند خود را ببوسد، خداوند بزرگ و بِشکوه براى او کار نیکى مىنویسد. و هر کس فرزند خویش را شادمان کند، خداوند نیز در روز قیامت وى را شادمان مى کند. و هرکس به فرزندش قرآن بیاموزد، آن فرزند [در روز قیامت] همراه پدر و مادرش فرا خوانده مى شود تا دو جامه بر تن آن دو بپوشند به گونه هایى که چهره هاى بهشتیان از فروغشان بدرخشد.
امام صادق علیه السلام: فرزندانتان را گرامى بدارید و آدابشان را نیکو کنید تا آمرزیده شوید.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: شنا و تیراندازى را به فرزندانتان بیاموزید.
امام صادق علیه السلام: حضرت موسى بن عمران علیهماالسلام عرض کرد: پروردگارا! کدام یک از کارها نزد تو برتر است؟ خدا به او فرمود: دوست داشتن کودکان، زیرا سرشت آنان بر یگانگى من استوار است و من هرگاه آنان را مى میرانم، به مِهر خویش، در بهشت خود مى برم.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: کودکان را دوست بدارید و به آنان مهربانى کنید.
امام صادق علیه السلام: نیکى انسان به فرزند خویش همان نیکى او به پدر و مادر خویش است.
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله: مِهر خداوندى از آنِ کسى بادکه فرزند خود را در نیکو شدنش یارى دهد، بدین گونه که از خطایش درگذرد و براى او دعا کند تا رابطه اش با خدا برقرار باشد.
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله: مِهر خداوندى از آنِ کسى باد که فرزند خود را در نیکو شدنش یارى دهد. (روایتگر حدیث مىگوید: به حضرت عرض کردم: چگونه مى تواند او را در نیکو شدنش یارى دهد؟) حضرت فرمودند: کارى را که به آسانى انجام داده است از وى بپذیرد؛ از کارى که انجام دادن آن برایش سخت است درگذرد؛ او را به کارى بیش از توانش وا ندارد؛ و وى را نادان نپندارد.
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله: هر کس نزدش کودکى باشد، باید با او کودکانه رفتار کند.
امام رضا علیه السلام: هرگاه به کودکان وعده ا ى مى دهید، آن را برایشان عملى کنید؛ زیرا آنان مى پندارند شما همان کسانى هستید که روزىشان مى دهید. و بىگمان خداوند بزرگ وبِشکوه به اندازه اى که براى (رعایت نکردنِ حقوق) زنان و کودکان خشمناک مى شود، براى چیز دیگرى خشمناک نمی شود
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله: پنج چیز را تا هنگام مرگ رها نمى کنم که پس از من جزء آیین شوند: [یکى از آنها] سلام کردن به کودکان است.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هر گاه پدر به فرزند خود نگاه کند و او را خوشحال سازد، (پاداشِ) آزاد کردن بَردهاى براى پدر است.
امام صادق علیه السلام مىفرمایند: روزى پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نماز ظهر را با مردم به جاى آوردند و دو رکعت پایانى نماز را با شتاب خواندند. چون نماز پایان یافت، مردم به آن حضرت عَرض کردند: آیا در نماز اتفاقى رخ داد؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: مگر چه شده است؟ عرض کردند: دو رکعت پایانىِ نماز را با شتاب خواندید. پیامبر صلی الله علیه و آله به آنان فرمودند: مگر شما فریاد بلند آن کودک را نشنیدید؟
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله:
بستر خوابِ پسر بچه از پسر بچه ، و پسر بچه از دختر بچه ، و دختر بچه از دختر بچه، چون به ده سالگى رسیدند، از یکدیگر جدا شوند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: همان چیزهایى که سبب مىشود تا فرزند مورد نفرین پدر ومادرش قرار گیرد، سبب مىشود که پدر و مادر نیز مورد نفرین فرزندشان قرار گیرند.
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله به مردى که یکى از پسرانش را بوسید و دیگرى را نبوسید، فرمودند: چرا میان آن دو، مساوات را رعایت نکردى؟
شخصى مىگوید: از دست فرزندم نزد امام کاظم علیه السلام شکایت کردم. حضرت به من فرمودند: او را کتک نزن و با وى قهر کن، اما آن را طولانى نکن.
پیامبرخدا صلی الله علیه و آله: میان فرزندانتان عدالت ورزید، همان گونه که شما نیز دوست مى دارید، در نیکى کردن ومِهر ورزیدن، میان خودتان عدالت ورزند.
