کودکان
در سنین خاصی ویژگیهایی دارند که اندکی متفاوت از ویژگیهای آنها در سالهای
دیگر زندگی است. در حدود سنین 4 - 5 سالگی تمایل دارند، استقلال بیشتری
داشته باشند. در مقابل خواستههای دیگران مخالفت میکنند و به عبارتی از
قول والدین لجبازی میکنند. این دوره سنی به سن ، نه گفتن معروف است. بطوری
که رفتار معکوس به نحوی در اکثر عملکردهای کودک دیده میشود و او به نحوی
میخواهد بر خلاف خواسته والدین خود عمل بکند. این ویژگیها بطور طبیعی در
این سنین آغاز میشوند و میتوان گفت تمرینات اولیهای برای پیدا کردن
مهارتهای مرتبط در سنین بزرگسالی هستند.
مشابه این حالت را ما
یکبار دیگر در دوره نوجوانی مشاهده میکنیم. در این دوره سنی نیز فرد بویژه
نسبت به خواستههای والدین فرد حالت عناد و منفی کاری به خود میگیرد و
تلاش میکند بیشتر مطابق با خواستهها و نظرات خود عمل کند. این کار روشی
برای نشان دادن حس استقلال در نوجوان است. با وجود اینکه این دورهها به
عنوان دورههای اختصاصی نه گفتن معروفند، اما یادگیری نه گفتن در هر سنی
امکان پذیر است، با توجه به اینکه جهت دهی ویژگیهای فرد اهمیت قابل توجهی
پیدا میکند.